2020 telde 109 zaken met 113 slachtoffers.
Er werden twee meervoudige moorden gepleegd: in deze zaak vermoordde een man zijn vrouw en dochter, en in deze doodde een man zijn vrouw, beide kinderen en zijn moeder.
In 2019 vielen 117 slachtoffers.
Het aantal slachtoffers is dus licht afgenomen. Hoewel… Elsevier komt tot 120 slachtoffers. Zie hier waarom Moordatlas er zeven minder telt.
Oplossingspercentage
In slechts acht zaken is nog geen verdachte opgepakt. Zeven van die zaken speelden in de onderwereld (altijd lastig) en de achtste is de zaak-Karin Grijpstra. Daarmee ligt het oplossingspercentage nu al hoger dan in voorgaande jaren, terwijl het onderzoek in die acht zaken nog loopt.
Maar dan moeten die verdachten uiteraard wel de daders blijken te zijn…
Amsterdam
Amsterdam had een rustig jaar: elf slachtoffers. Dat is het laagste aantal sinds de jaren zeventig.
Dat had ongetwijfeld ook te maken met het geringe aantal liquidaties in de onderwereld.
Liquidaties in de onderwereld
Het aantal liquidaties in de onderwereld (ter onderscheid van ripdeals en spontane ruzies over drugs en/of wapens e.d.) is in heel Nederland sterk afgenomen:
De daling is waarschijnlijk het gevolg van de feiten dat de politie versleutelde telefoonberichten heeft kunnen ontcijferen, live heeft kunnen meelezen met ontsleutelde berichten en een groot aantal opdrachtgevers en uitvoerders heeft opgepakt.
Overigens was 2017 met 26 slachtoffers een uitzonderlijk jaar. Het gemiddelde aantal liquidaties in de onderwereld in heel Nederland ligt rond de achttien.
In Amsterdam werden maar twee liquidaties gepleegd, hier de cijfers van de laatste vijf jaar:
Van 1988 tot een eind in deze eeuw werden in Amsterdam gemiddeld negen liquidaties per jaar gepleegd. De daling is dus sterk.
En dan is een van die twee liquidaties in 2020 mogelijk ook nog een uit de hand gelopen ontmoeting in het criminele milieu.
Partnerdodingen
Het aantal partnerdodingen heel Nederland:
2018: 31 (33)*
2019: 23 (27)
2020: 27 (29)
(*De getallen tussen haakjes zijn partnerdodingen waarbij ook kinderen werden gedood.)
We zien een stijging ten opzichte van vorig jaar en een daling ten opzichte van 2018. De aantallen liggen binnen de bandbreedte die voor partnerdoding gelden.
Corona
Deze en andere cijfers geen aanleiding te denken dat door corona meer moorden in de relationele sfeer zijn gepleegd.
Wat partnerdoding betreft (zie boven) zagen we ten opzichte van 2019 absoluut al geen sterke stijging (en ten opzichte van 2018 zelfs een daling). Maar relatief zien we ook geen echte stijging:
2018: 30%
2019: 20%
2020: 24%
Nemen we moorden in gezins- en familieverband mee, dan zijn de percentages:
2018: 42%
2019: 38%
2020: 43%
In 2020 dus hoger dan in 2019 en iets hoger dan in 2018.
Dat zou op zich al een reden zijn te concluderen dat corona geen invloed had op het aantal moorden.
Maar er is ook nauwelijks verschil in het aantal moorden tijdens de lockdowns en buiten de lockdowns: 21 moorden tijdens (vijf maanden), 28 moorden erbuiten (zeven maanden).
In de eerste lockdown werden twaalf mensen vermoord, in de tweede negen (beide lockdowns duurden 2,5 maand).
En in de tweede lockdown was het aantal partnerdodingen en moorden in gezins- of familieverband ‘slechts’ 33% (acht van de 24).
Voor wie helemaal volledig wil zijn: in 2020 vermoordden zeven mensen een huisgenoot zijnde geen familielid, in 2019 zeven.
De jaarlijkse uitschieter
Elk jaar is er wel een categorie die ineens veel hoger scoort het voorgaande jaar. Een stad of een provincie, het aantal liquidaties of het oplossingspercentage.
En elk jaar leidt dat tot ophef.
Allemaal toeval.
Vorig jaar was die categorie een stad: Den Haag, met ineens veel meer slachtoffers dan in de jaren daarvoor. Moordatlas kreeg e-mails van lokale politici die verontrust waren. Wat was er aan de hand?
Niets.
En zie: in 2020 was het in Den Haag rustiger dan in 2019, zelfs rustiger dan in voorgaande jaren.
Welke categorie was dan in 2020 de uitschieter?
Een provincie dit keer: Gelderland. Een verdubbeling ten opzichte van de voorgaande jaren. Is daar iets aan de hand? Nee, daar is niets aan de hand.
Toeval. Een paar jaar geleden was het Limburg.